เรื่อง ‘แมว แมว’

ทั้งฝรั่งและไทยมีชื่อเรียกเป็นพิเศษสำหรับแมวแต่ละสี ซึ่งเป็นเรื่องที่สงสัยมานานมากและพอจะรู้เลาๆ แต่ก็ไม่ถ่องแท้ซะที วันนี้ลงมือหาข้อมูลดีกว่า

ก่อนอื่นค้นพบว่า สีของขนแมวนั้นเกิดจากการกลายพันธุ์ของโครโมโซม และถือว่าเป็น mutation ชนิดหนึ่ง แต่ทั้งนี้มันมีแพทเทิร์นของการกลายพันธุ์และสามารถจัดเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ ในที่นี้จะนำมาเล่าคร่าวๆ ตามความเข้าใจละกันนะคะ (ไม่ได้มีความรู้เรื่องแมวมากนัก) เท่าที่อ่านดูจากหลายเว็บไซท์ ถ้าแบ่งตามพันธุ์ แมวแบ่งออกได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ๆ คือ แบบขนสั้น หรือ อบิสซิเนียน กับพวกขนยาว และในสองพันธุ์ใหญ่ๆ นี้ สามารถมีสีได้ตามกลุ่มที่จะพูดถึงนี้ได้ทั้งสองพันธุ์


เิริ่มที่แมวไทย (Siamese Cat) ก่อนดีกว่า


ลักษณะสีแบบแมวไทยที่เห็นนี่ ฝรั่งเรียก seal point (ซีลพ้อยท์) ตามตำนานแมวไทยโบราณน่าจะเป็น “แมววิเชียรมาศ” เรื่องลักษณะของแมวไทยนี่ ลืมไปนานแล้ว แต่เอามารื้อฟื้นความจำเป็นสิ่งที่ดีมาก “เมื่อปี พ.ศ. 2427 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้พระราชทานแมววิเชียรมาศคู่หนึ่งให้แก่ กงสุลอังกฤษชื่อนาย โอเวน กูลด์ (Owen Gould) แมวไทยคู่นี้ชนะการประกวดแมวที่ กรุงลอนดอน และทำให้ชาวอังกฤษนิยมเลี้ยงแมวไทยมากขึ้น ในที่สุดก็แพร่หลายไปทั่วโลก และแมววิเชียรมาศก็เป็นที่รู้จักในภาษาอังกฤษว่า "Siamese Cat" หรือแมวสยาม นับแต่สมัยกรุงธนบุรีเป็นต้นมา … แมวไทย (วิฬาร) ที่ยังเหลือให้พบเห็นในปัจจุบันนี้มี 6 ชนิดคือ วิเชียรมาศ สีสวาด ศุภลักษณ์ โกญจา ขาวมณี และแซมเสวตร” จาก วิกิพีเดียเรื่อง แมวไทย

Tabby Cat / แท้บบี้แคท แมวสองสี



คือพวกลายๆ แบบเสือ และจะมีลายเป็นตัว M อยู่ตรงหน้าผาก ที่เห็นอยู่บ่อยๆ มีสองแบบ แบบแรกคือ Classic (or 'Blotched') Tabby แบบตัวที่เห็นนี่  ตรงสีข้างมันจะมีลายเป็นวงๆ เรียกว่า bullseye pattern คลาสสิคแท้บบี้นี่ส่วนใหญ่ที่เห็นทั่วไปจะเห็นสองสี คือเทากับสีส้ม แต่ฝรั่งเรียกสีแดง red tabby.




ถ้าเป็นลายเสือ มีลายตัว M ตรงหน้าผากเหมือนกัน แต่ลายตรงสีข้างไม่เป็นวงๆ แต่เป็นลายก้างปลา อย่างตัวโตที่อยู่บนรั้ว จะเรียกว่า Mackerel Tabby / แมคเคอเรล แท้บบี้ หรือลายปลาทู ^^

จริงๆ พวกแท้บบี้นี่มีอีกสองแบบคือ "Ticked"/ ลายขีดๆ กับ "Spot" ลายจุด แต่ไม่เคยเห็นเลย ก็เลยไม่ได้เอามาอธิบายนะคะ



ถ้าแบบที่มีถุงเท้าสีขาวแบบนี้เรียก Mitted (มิทเท็ท)




มาถึงแมวสามสีบ้าง



แบบนี้เรียกว่า Tortoiseshell หรือ tortie (ลายกระ) คือมีสีดำอมส้มและมีสีขาวอยู่ตรงไหนตรงนึง




แบบที่มีสามสี พื้นขาวเยอะๆ แล้วมีลายๆ สีประเป็นสีดำ กับ เหลืองอมส้ม เรียกว่า Calico / คาลิโค่




ส่วนแบบที่เป็นสีขาว แล้วมีวงสีแต้มๆ อย่างนี้เรียก Harlequin (ฮาร์ลิควิน) สีนี้ไม่จำกัดเฉพาะแมว คิดว่าม้า หรือ หมา สีแบบนี้ก็เรียกอย่างนี้ด้วย ขออภัยที่ภาพเป็นแบบนี้ ถ่ายไว้นานแล้วสมัยจับกล้องใหม่ๆ แล้วเจ้าตัวนี้ขี้อายมากๆๆๆ -- ลักษณะสีของเจ้าตัวนี้คล้ายแมวเก้าแต้มตามตำราไทย แต่คิดว่าสีที่แต้มคงต้องเป็นสีเดียวหรือเปล่าไม่แน่ใจ ข้อมูลในเน็ทไม่ค่อยชัดเจนค่ะ

จริงๆ แล้วชื่อเรียกสีและลายยังมีอีกนะคะ แต่ว่าไม่มีรูปถ่ายและดูจากในเน็ทก็ไม่ชัดเจนว่าสีแบบไหน เอาไว้เจอตัวจริง ได้ถ่ายชัดๆ แล้วจะค้นคว้ามาเล่าให้ฟังต่อค่ะ

แมวนี่ยังถือเป็นสัตว์ที่มีความศักดิ์สิทธิ์และอภินิหารในหลายๆ วัฒนธรรม ตั้งแต่อิยิปต์โบราณมา  อย่างวัฒนธรรมไทยกับชวาก็มีการแห่นางแมวขอฝน ญี่ปุ่นก็มีแมวนางกวัก (maneki neko) ส่วนฝรั่งก็มีความเชื่อเรื่อง แมวเก้าชีวิตเหมือนกัน

แต่ฝรั่งบางคนก็เชื่อโชคลางและคิดว่าแมวดำจะนำโชคร้ายมาให้  ตัวเองเคยมีรูมเมท เค้าเลี้ยงแมวดำชื่อ ปริ้นเซสเชียวนะ เพื่อนบ้านไม่ค่อยชอบหน้าเอาซะเลย โดยเฉพาะเพื่อนบ้านคนนึง ดูท่าทางจะเป็นคนครีโอล (Creole - คือเป็นคนผิวสีที่มีเชื้อสายฝรั่งเศส ส่วนมากจะอยู่แถวหลุยส์เซียน่า หรือไม่ก็คนที่มีเชื้อสายยุโรป หรือสเปน ที่เกิดในแถบหมู่เกาะเวสท์อินดิส หรือ อเมริกาที่เป็นเมืองขึ้นของสเปน)  พอผู้หญิงคนนี้เดินออกจากบ้าน แล้วเจ้าปริ้นเซสเดินผ่านหน้า เค้าวิ่งหนีขึ้นบ้านไปเลย ร้องลั่นบอกว่าวันนี้ออกจากบ้านไม่ได้แล้ว โมโหใหญ่ นอกจากนี้ในวันฮาโลวีน รูมเมทก็ต้องเก็บเจ้าปริ้นเซสไว้ในบ้าน เพราะถ้าไปเพ่นพ่านอาจตายหยั๋งเขียดได้ ซึ่งตรงข้ามกับตำราไทยของเราที่ว่า แมวดำปลอด หรือ นิลรัตน์นั้น เลี้ยงไว้แล้วเชื่อว่าจะมีความเจริญ มีทรัพย์ ปราศจากอันตราย

แหม ตอนจบรู้สึกว่าเข้าบรรยากาศใกล้วันฮาโลวีนพอดี ช่างเหมาะเหม็งอะไรเช่นนี้ สรุป วันนี้ก็หายสงสัยเรื่องนี้ซะที

Source:
- Cat - wikipedia
- Cat Coats Genetics - wikipedia
- Cat Colors FAQs - Common Colors
- แมวไทย - วิกิพีเดีย
- ทำไมต้องใช้แมวแห่ขอฝน